Akademisyenler İçin Dijital Dünya Rehberi

Yaklaşık Okuma Süresi:11 Dakika, 31 Saniye

Bu yazının genel seyri dijital ortamda mevcut olan bazı program, site ve eklentilerin(dijital materyaller) tanıtımını içerecektir. Akademisyenlerin verimliliğini artırmak için tasarlanmış dijital materyaller hakkında bilgi verilecek ya da hali hazırda kullanılan programların işlevselliğinin nasıl artırılabileceği tartışılacaktır.

Öncelikle tanıtılacak olan dijital materyalleri belirli segmentlere ayırmaya gayret edeceğim.

1.ARAŞTIRMACI AĞLARI
Araştırmacı-profesyonel iş ağları, araştırmacı, akademisyen ve profesyonellerin internet üzerinden birbirleriyle iletişime geçmeleri, araştırma paylaşımlarında bulunmaları, bu paylaşımlar hakkında geri bildirim almaları, kendi iş ve eğitimlerini geliştirmelerinin yanı sıra, kullanıcıların yeni yetenekler keşfetmelerine yardımcı olur. Sosyal iş ağlarının iş ve kariyer geliştirme açısından her geçen gün öneminin arttığı, kullanımının arttığı, bu ağların sistemsel gelişimi ile bireylerin kariyer ve iş geliştirme imkanını artırdığı görülmüştür.[1]

Researchgate
En geniş akademisyen ağlarından biridir. Bill Gates de dahil olmak üzere 16 adet yatırımcı tarafından desteklenmektedir.[2]
Site Adresi: https://www.researchgate.net/

Researcherid
Araştırmacıların çoklu disiplinlerde üye olup kendilerine ait benzersiz kullanıcı numarasına sahip olabilecekleri araştırmacı tanımlama sistemidir.[3] Bu sisteme üye olacakların ISNI, ORCID, DAI gibi tanımlamaları araştırmalarını öneriyorum.
Site Adresi: https://www.researcherid.com/

Academia Edu
“Akademisyenler için sosyal ağ” mottosu ile yola çıkan websitesi alanının en güçlü oyuncularından biridir. Ayrıca bu alanda en çok kullanıcıya sahip olan sitedir. (41 milyon+ üye, Eylül 2016) Üye olmak ücretsizdir.
https://www.academia.edu/

Mendeley

Araştırma belgelerini paylaşmak ve yönetmek, araştırma verilerini keşfetmek ve çevrim içi iş birliği için oluşturulmuş bir masaüstü ve internet programıdır. Bir PDF ve referans yönetim uygulaması olan “Mendeley Desktop” (Windows, OS X ve Linux’la kullanılabilir) ve araştırmacılar için bir sosyal ağ niteliğindeki “Mendeley Web”in bir birleşimidir.[4] 2013 yılında Elsevier’e satılmasının ardından sitenin açık kaynak ve bağımsızlık felsefesi kimilerince eleştirilmiştir.[5]

Google Scholar
Temelde bir akademik ağ olmamakla birlikte, katalog tarama, kolay alıntı yapma gibi işlevsel özellikleri mevcuttur. Sitenin birincil amacı akademik makaleler arasında arama yapmak ve alıntılanan makaleler hakkında sayısal bilgi vermektir. Araştırmacılar kendilerine ait sayfalar açarak, makaleler ekleyebilir, alıntı yapabilir ve bunlara ilişkin istatistiksel verilere ulaşabilirler.
Site Adresi: https://scholar.google.com.tr/

Linkedin
Profesyonel bir iş ağı olan linkedin her profesyonel çalışan gibi her akademisyenin de kişisel bilgileri ve araştırmalarına ait bilgiler ile yer alması gereken en büyük iş ağıdır.
Site Adresi: https://www.linkedin.com/

2. ONLİNE AÇIK ÜNİVERSİTELER – KURSLAR
Hayat boyu öğrenme ve açık ders felsefesiyle ders veren canlı veya banttan video/ses yayınına ek olarak, yazılı dokümanlara da ulaşabileceğiniz üniversite websiteleridir.

2.1. Uluslar arası Online Eğitim Siteleri
2.1.1. Girişimci Destekli Siteler

Coursera
En geniş kapsamlı kurs sitelerinden biridir. Toplam 28 ülkeden birçok prestijli üniversite, kolej ve eğitim kurumu bu projeye destek vermektedir. Ayrıca Türkiye’den Koç Üniversitesi de bu sistemde yerini almıştır.
Site Adresi: https://tr.coursera.org/

Edx
Coursera’nın en güçlü rakibi olarak adlandırılabilir. https://www.edx.org/schools-partners adresinden destekleyen eğitim kurumları arasında MİT, Harvard, Berkeley gibi üniversiteleri görebiliyorsunuz.
Site Adresi:https://www.edx.org/

Khan Academy
Khan Academy, 2006 yılında eğitimci Salman Khan tarafından “herkes için her yerde birinci sınıf bedava eğitim” sloganıyla kurulmuş, kâr amacı gütmeyen eğitim odaklı bir kuruluş.[6] Türkçe diline çevrilmiş birçok ders içeriğine ulaşmak da mümkün. Akademinin çok güçlü bir parçası olan YouTube sayfasını ziyaret etmekte fayda var.
Site Adresi: https://www.khanacademy.org/

Udemy
Hem eğitmen hem de kursiyer olabileceğiniz bir kurs olan Udemy 40.000’den fazla ders içeriğini bünyesinde barındırıyor. Videolu ders anlatımı için eğitmenlere webinar, video vb. ortam eğitimleri yer alan sitede eğitmen olmak ücretsiz. Belirli bir komisyon ile kursiyerlerinize eğitim vermenize olanak sağlayan türünün güçlü örneklerinden biri olan sitenin 2 Türk kurucusunu olduğunu da hatırlatmak isterim.[7]
Site Adresi: https://www.udemy.com/

Alison
2007 yılında İrlanda’da kurulan şirket, Coursera ve Edx’e güçlü bir alternatif olarak öne çıkıyor. Site 8 milyon’dan fazla kullanıcıyı, 750’den fazla kursu bünyesinde barındırıyor.
Site Adresi: https://alison.com/

Udacity
Stanford University gibi güçlü bir destekçisi bulunan sistem, “para kazanmaya yönelik eğitim alma” ihtiyacını yaşam boyu öğrenme metodu ile gidermeyi hedeflemektedir.
Site Adresi: www.udacity.com

Futurelearn
Ücretsiz online ders veren site alternatiflerinden biridir. The Open University tarafından desteklenen özel bir şirkete ait site yüzlerce eğitimi bünyesinde barındırıyor.
Site Adresi: https://www.futurelearn.com/

Codecacademy
Özellikle bilgisayar ve internet programlama dilleri hakkında dersler sunan sistem ücretsizdir.
Site Adresi: https://codecacademy.com/

Microsoft Imagine(dreamspark)
Microsoft’un teknoloji, yazılım ve özellikle de program geliştirme alanında öğrencilere edu uzantılı email adresine sahip olmaları ile beraber içeriği ücretsiz olarak sunduğu eğitim portalıdır.
Site Adresi: https://catalog.imagine.microsoft.com/en-us

Lynda
Programlama dillerinin yanı sıra, websiteleri, program ve dijital dünyaya ait olan materyallerin kullanımı hakkında öğretici videolar sunan sitedir. Üyelik ücretlidir. Nisan 2015’te Linkedin tarafından satın alınmıştır.[8]
Site Adresi: https://www.lynda.com

Team Tree House
Teknoloji ve kodlama dünyası hakkında bilgilere ulaşabileceğiniz derslerin yer aldığı Codecacademy tarzı bir site. Üye olmak için belirli planlar dahilinde ücret ödemeniz gerekmektedir.
Site Adresi: https://teamtreehouse.com/

Open Culture
Özellikle sosyal bilimler, kültürel vb. eğitsel içerikler hakkında binlerce kurs dokümanına ücretsiz ve üyelik gerektirmeden ulaşabileceğiniz websitesidir.
Site Adresi: http://www.openculture.com/

2.1.2. Üniversite bünyesinde veya resmi statüde olanlar

Open Education Consortium
Açık eğitim felsefesiyle kurulmuş uluslar arası bir konsorsiyumdur. Bizdeki TÜBA’nın kurduğu Açık Ders oluşumuna benzetilebilir.
http://www.oeconsortium.org/

MIT OpenCourseWare
ocw.mit.edu
Yale OpenCourseWare
ocw.yale.edu
University of California
ocw.uci.edu
Open University UK
openlearn.open.ac.uk
NPTEL
nptel.iitm.ac.in
Connexions
cnx.org
Academic Earth
academicearth.org

2.2. Ulusal Online Eğitim Siteleri
2.2.1. Girişimci Destekli Online Eğitim Siteleri

Turkcell Akademi
Turkcell’in kurduğu içerisinde birçok video barındıran websitesidir.

Açık Akademi(Microsoft Türkiye)
Microsoft Türkiye tarafından kurulan eğitim sitesi, bünyesinde özellikle bilgisayar programlama dilleriyle ilgili ders içeriklerini barındırıyor. Kursiyerlerin belirli bir puanlamaya göre sıralaması da yapılan sisteme üyelik ücretsiz.

Udemy
Kurucuları Türktür ve yukarıda bahsedildi.

2.2.2. Üniversite ve Devlet Destekli Online Eğitim Siteleri

Açık Ders (Tüba )
Ulusal açık ders malzemeleri sunan Türkiye Bilimler Akademisi tarafından kurulmuş bir konsorsiyum sitesidir. Bu konsorsiyum ile aynı hedef doğrultusunda hareket eden üniversite siteleri de mevcuttur.
Site adresi: acikders.tuba.gov.tr

Ankara Üniversitesi
Atılım Üniversitesi
Başkent Üniversitesi
Doğu Akdeniz Üni.
Gazi Üniversitesi
Hacettepe Üniversitesi
Orta Doğu Teknik Üniversitesi
Sabancı Üniversitesi

3. YARARLI SİTE VE EKLENTİLER
Site ve eklentiler konusunda yüzlerce örnek verilebilir ancak burada bir eleme yapmak zorundayım ve temel kriterim dijital dünyadaki faydalılık oranı olacaktır. Herhangi bir sıra gözetmeksizin siteleri/eklentileri tanıtmak istiyorum.

3.1. Not Alma Uygulamaları/Siteleri

Evernote
Evernote çapraz platform not alma, düzenleme ve arşivleme uygulamasıdır. Merkezi ABD’nin Redwood City şehrinde bulunan Evernote Corporation tarafından geliştirilmekte olan Evernote uygulaması ile metin, web sayfası, fotoğraf, ses kaydı, el yazması şeklinde not alınabilmektedir.[9]

Google Keep
Evernote ile benzer özelliklere sahip ancak daha basit bir eklentidir. Google chorme ve google hesaplarınızla bütünleşik olarak çalıştığı için internetteki gezintileriniz esnasında rahatlıkla sayfalar hakkında not alabilirsiniz.

3.2. İş Geliştirme/Takım Çalışması Siteleri

Trello
İnternet tabanlı proje ve iş geliştirme sitesidir. Trello panelinizde çeşitli takımların katılımıyla geliştirebileceğiniz iş panoları kurarak proje, ödev vb. iş takibinizi rahatlıkla gerçekleştirebilirsiniz. Ücretsiz versiyonu başlangıç için yeterli özellikler içermektedir.

Asana
Takım çalışma siteleri arasında kendini yükseklerde konumlandıran Asana, 15 kişiye kadar ekip kurabileceğiniz ücretsiz bir başlangıç paketine sahip. Daha fazla özellikle ve sınırsız ekip üyesi için ücretli paketlerine yönelmeniz gerekiyor.

Slack
Özellikle ekip çalışması ve ekip içi iletişim için geliştirilmiş en iyi uygulamalardan biridir. İlginç olan sloganları ise şöyledir: “Marsa robot yollayan ekibin mesajlaştığı aplikasyon”. Ücretsiz versiyonu mevcut olmakla birlikte belirli planlar dahilinde ücretli versiyonları da bulunmaktadır.

3.3. Blog ve Websitesi Açabileceğiniz Siteler
Site yapmayı bilmiyor olsanız dahi internet üzerinde adınızın geçtiği ve yönetimi sizde olan içerik girebileceğiniz sistemlere ihtiyacınız var. Bu bağlamda aşağıdaki siteleri incelemenizde fayda olacağını düşünüyorum.
www.blogger.com
www.wordpress.com
www.wix.com

3.4. Sosyal Medya Ölçümleme ve Yönetme Siteleri

Social Bakers
Sosyal medya izleme, ölçümleme sitelerinin en büyüğüdür. Araştırmalarınızda bu siteyi kullanarak harikalar yaratabilirsiniz.

Boomsocial
Türk girişimciler tarafından kurulmuş sosyal medya ölçümleme sitesidir. Toplu sektörel raporlara belirli bir ücret karşılığında erişebileceğiniz gibi birçok istatistiğe ücretsiz olarak ulaşmanız mümkündür.

IFTTT
Sosyal medya yönetim araçlarından biridir ve birçok hesabınızı hazırlayacağınız “tarifler” vasıtasıyla işletebilmenize olanak tanır. Bu böyleyse, bunu böyle yap tarzında komutlar hazırlamanızı sağlar. Tanımı örneklendirecek olursak; Hürriyet.com.tr’de ekonomi haberi yayınlanmışsa, bunu al twitter hesabımda paylaş.

3.5. Sanal Sunucu Çözümleri
Sanal sunucular, dosyalarınızı, çalışmalarınızı bilgisayardan silinme ihtimaline karşı saklayabilmenizi ya da ortak çalışma yapmak için paylaşabilmenizi sağlayan altyapılara sahiptir. Aşağıda örnekleri verilen sanal sunucular alanında en çok tercih edilendir.

Google Drive
OneDrive
Yandex Disk
Dropbox
BOX

3.6. Dokümantasyon Siteleri ve Uygulamaları(E-book, Slayt, Arşiv, Zengin Medya vb.)
Son yıllarda mobil uygulamaların ön plana çıktığı bu alanda sizin yüklediğiniz ya da halihazırda yüklü olan içerikleri paylaşmanızı sağlayan siteler/uygulamalar mevcuttur. Örneğin kitabınızı bu uygulamalar üzerinden satabilir, derslerde hazırlamış olduğunuz içeriği paylaşabilir, mevcut paylaşımlardan yararlanarak çalışmalarınızı zenginleştirebilirsiniz.

Archive.org
Ücretsiz E-Book, Ses ve Görüntü dosyaları sunmasının yanı sıra, internetin zaman makinesi olarak olarak da adlandırılan siteyi ziyaret etmenizi tavsiye ediyorum. Özellikle zaman makinesi özelliği nostalji yaşamanızın yanı sıra, aradığınız ve silinmiş bazı içeriklere de ulaşmanıza olanak veriyor. Örneğin 2005 yılına ait bir facebook sayfası ya da 2000 yılına ait Mynet.com sayfası ilginizi çekebilir.

Google Play Books
Birçok kitaba erişebileceğiniz Google Play Kitaplar uygulaması, sizin kitap satışı yapmanıza da olanak tanıyor. Bu linkten ” Google Play’de nasıl kitap satışı yaparım? ” sorusuna cevap verilmiş.

Prezi.com
Prezi bir slayt hazırlama programıdır ve akademisyenler için özel paketleri mevcuttur. Konuyla ilgili daha önce yazmış olduğum “Prezi’de Akademik Ayrıcalık” başlığını ziyaret etmenizi öneririm.

Slideshare
Dersler hakkında hazırlamış olduğunuz slaytları daha fazla kişiye sunmak istiyorsanız bu program tam olarak size göre diyebilirim. Ayrıca sisteme yüklü birçok dokümandan da faydalanabilirsiniz. Linkedin tarafından satın alınan site alanının en başarılı örneklerindendir.

4. E-POSTA VE DOSYA GÖNDERİM
Öncelikle her akademisyenin edu.tr adresini kullanmasını şiddetle tavsiye ederim. Zira edu.tr adresini kullanarak Microsoft Office programına, Prezi Slayt hazırlama uygulamasına, Infogram hazırlama sitesine ve bunlara benzer birçok uygulamaya normal kullanıcıların ödediklerinden çok daha uygun bir fiyata ya da ücretsiz olarak sahip olabilirsiniz.

Mailchimp
Ücretsiz versiyonu sayesinde 2000 kişiye ve 12000 emaile kadar gönderim yapmanıza olanak sağlayan e-mail marketing uygulamasıdır.

Wetransfer
Ücretsiz versiyonu sayesinde 2gb büyüklüğüne kadar olan dosyalarınızı e-posta ile göndermenize olanak sağlayan dosya transfer sitesidir. Alanındaki “en temiz” uygulama olduğunu özellikle vurgulamak isterim.

5.ANKET
Akademisyenler için en vazgeçilmez uygulamaların başında kuşkusuz anket uygulamaları gelir. Kanaatimce bu uygulamaların en kullanışlısı ve kullanıcı dostu olanı Google Docs Anketlerdir. Ancak Google Docs bazen ihtiyaçları tam olarak karşılayamayabiliyor. Kimi araştırmalarda anketlerin bazı verileri cevaplandığı esnada verebiliyor olması önem arz edebilir. Bu sebeple genellikle ücretli olmakla birlikte en iyi Google Docs alternatifleri aşağıda listelenecektir.

The Survey Monkey
SoGoSurvey
SurveyGizmo
Qualtrics

6.İNTİHAL TESTİ
İntihal testi için birçok program mevcut. Eğer okulunuz size bu programlardan birini ücretsiz olarak sağlıyorsa ilgili programı kullanmanız kanaatimce en doğru karar olacaktır. Ancak bazen okulların sağladığı programlar “ödev kontrolü” gibi amaçlarda kullanılmaya açık versiyonlar olmuyor. Yani sadece akademik araştırma yapmanız için sınırlı sayıda sorguyu kabul eden program versiyonlarını kullanabiliyorsunuz. Bu durumlarda örneğini vereceğim siteye kontrol amaçlı göz atabilirsiniz.

Small Seo Tools
Aslında websitelerinin özgünlüğünü test eden bir uygulama olmasına rağmen doc, docx gibi dosyalarınızı ekleyerek intihal testi yapmanız mümkün. Ücretsiz bir araç olduğu için bazı eksik yanları olmakla birlikte denemenizde fayda olacağı kanısındayım.
Site Adresi: http://smallseotools.com/plagiarism-checker/

7. ÜCRETSİZ OFİS UYGULAMALARI

Libre Office
Open Office ile aynı alt yapıyı kullanan ama güncelleme almaya devam eden yegane Microsoft Office alternatifi program olarak karşımıza çıkan Libre Office tamamen ücretsiz açık kaynak bir programdır. Açık kaynak programlara destek vermek isteyenleri programı kullanmaya ve gelişimine katkıda bulunmaya davet ediyorum.

OneDrive
Microsoft’un sanal deposu olmasının yanı sıra, sizlere online olarak Word, Excel Powerpoint OneNote uygulamaları sunan bir alt yapıya sahip. Onedrive, bazı işlevleri eksik olsa da, birçok fonksiyonu bünyesinde barındıran “bildiğimiz ofis” programlarını ücretsiz olarak kullanmamızı sağlıyor.

Google Docs
İhtiyacımız olan ofis setine google docs aracılığıyla ulaşmamız bir hayli mümkün. Çok kompleks olmayan her türlü ofis ihtiyacını hızlı ve sorunsuz bir şekilde karşılayabilen Google Dokümanlar sayfasını ziyaret edebilirsiniz.

8. ÜCRETSİZ VİDEO KONFERANS UYGULAMALARI

Ücretli alternatiflerinin yanı sıra bu kulvarda çok güçlü ücretsiz hizmet veren video konferans sistemleri mevcut. Herkesin bildiği bu örnekler;

Google Hangouts
Youtube Canlı Yayın
Skype

şeklinde sıralanabilir. Adobe Connect ise en iyi ücretli seçeneklerden biridir.

9.SANAL SINIF SİSTEMLERİ

Bu konuda yıllardır kendini kanıtlamış en stabil örnek Moodle olarak karşımıza çıkıyor. Moodle scripti birçok açık üniversite tarafından kullanılmaktadır. TÜBA’nın acikders.org.tr adresi moodle ile kurulmuş bir sistemdir. İnternet sunucusuna php ve mysql tabanlı site kurulum bilgisi gerektirir.

KAYNAKLAR
[1] Sami, ACAR, GÜRSOY, H., & ÜNSAL, N. Ö. (2014). İLİŞKİSEL TOPLUMDA SOSYAL İŞ AĞLARININ KARİYER GELİŞİMİ AÇISINDAN ÖNEMİ: LINKEDIN ÖRNEĞİ. EJOVOC: Electronic Journal of Vocational Colleges, 4(3).
[2] Bill Gates Joins $35 Million Funding in Startup ResearchGate. (n.d.). Retrieved September 15, 2016, from http://www.bloomberg.com/news/articles/2013-06-04/bill-gates-joins-35-million-investment-in-startup-researchgate
[3] What is ResearchID. (n.d.). Erişim Eylül 15, 2016, adres https://espace.library.uq.edu.au/view/UQ:230858/ResearcherID_Instructions.pdf
[4] Mendeley. (n.d.). Erişim Eylül 16, 2016, adres https://tr.wikipedia.org/wiki/Mendeley
[5] Bianchini, L. (2013). Elsevier takes over Mendeley: And you, what do you think? – Om… Erişim 16, 2016, adres https://www.mysciencework.com/omniscience/elsevier-takes-over-mendeley-and-you-what-do-you-think
[6] Khan Academy. (n.d.). Erişim Eylül 15, 2016, adres https://tr.wikipedia.org/wiki/Khan_Academy
[7] Udemy. (n.d.). Erişim Eylül 15, 2016, adres https://en.wikipedia.org/wiki/Udemy
[8] Owsinski, B. (n.d.). Linkedin’s Purchase Of Lynda.com Is The Best Money It’ll Ever Spend. Erişim Eylül 15, 2016, adres http://www.forbes.com/sites/bobbyowsinski/2015/04/13/why-linkedins-purchase-of-lynda-com-is-the-best-money-it-will-ever-spend/#775139e1606f
[9] About Evernote. (n.d.). Erişim Eylül 15, 2016, from https://evernote.com/corp/