1
0
2000’li yılların başında ADSL ya da diğer bir değişle “yüksek hızlı” internet Türk kullanıcıların evlerine henüz gelmemişti. ADSL’in geliş tarihi olan 2003 yılına kadar kullanıcılar dail-up modemlerle doğrudan telefon hattıyla (146) internete giriş yapıyor ya da ixir, e-kolay, superonline gibi firmaların “kontör” misali sattığı saatlik paketlerle internete bağlanıyor ve sınırlı sayıdaki Türk portalını ziyaret ediyorlardı. Bilinen anlamda sosyal medya sitesi de yoktu. Hatta 2000’li yılların başında Google “varsayılan” arama motoru bile değildi. Daha çok Yahoo, Altavista ve MSN Search arama motorları tercih edilen kanallar olarak karşımıza çıkıyordu… Kullanıcıların davranışlarını ve motivasyonlarını anlamak için bu hatırlatmalara ihtiyaç var. Zira o yıllarda ne aradığını bulmak kolaydı, ne de internet uçsuz bucaksız bir deryaydı.
Tarihten bir kesit sunması için 21 Haziran 2000’i seçmemin çok özel bir anlamı yok. Webarchive’da gezinti yapıp Mynet vb. sitelere ait tutarlı ve eski sayfaları tararken rastladığım bir tarih 21 Haziran 2000. Ancak bu tarihi anlamlı kılan sayfaya yerleştirmiş olduğum ekran görüntüsüne dikkat etmenizi rica ediyorum.
En çok ilgi çeken konu başlıkları, en az ilgi çeken konu başlıkları nelermiş bir göz gezdirin. Zira bu içerik Mynet’in forum sitesine ait mesaj sayılarını bizlere sunuyor. Forum siteleri de kullanıcı tabanlı üretilen içeriğin sunulduğu platformlar olarak tanımlanabilir. Hal böyle olunca bir kısım Türk kullanıcıya ait eski bir fotoğrafı incelemiş oluyoruz. Elbette bu kullanıcıların toplumun büyük bir kesimini temsil ettiği söylenemez ama o yıllarda internetin her evde olmadığı ve daha ziyade “sosyal sermayesi” geniş bireylerde olduğu düşünüldüğünde, Mynet’in de Türkçe içerik takip edenler tarafından ziyaret edilen ilk sitelerden biri olduğu değerlendirildiğinde, içeriğin kıymeti artıyor.
Şimdi ekran görüntüsüne bir daha bakın. Toplum mu interneti şekillendirmiş, internet mi toplumu? Yoksa ikisi de birbirini mi etkilemiş? Başka bir ihtimal olarak bunları şekillendiren 3. değişkenler mi var (TV, gazete vb.)? Günümüz internet kullacılarının alışkanlıklarına benzer bir durum mevcut mu? Tabii ki tek bir ekran görüntüsü bunların cevaplarını vermekte aciz kalacaktır. Ancak bu gibi bilgi kırıntıları bize fikir verebilir.
Not: Zamanım olursa araştırmanın genişletilmiş halini bu başlığa link olarak ekleyeceğim.
